De bemiddeling is een alternatieve vorm om een geschil tussen partijen op te lossen. Bemiddeling heeft enorm aan belang gewonnen omdat het beantwoordt aan de nood van rechtzoekenden om een snellere en goedkopere oplossing te vinden dan een rechtsgeding.
Het is een vrijwillig en vertrouwelijk proces voor het beheer van conflicten waarbij de partijen een beroep doen op een onafhankelijke en onpartijdige derde, de bemiddelaar.
Zijn taak bestaat erin de partijen te helpen om zelf, met volledige kennis van zaken, tot een billijke overeenstemming te komen die de behoeften van alle interveniërende partijen respecteert.
Bemiddeling, wanneer die in de betekenis van de wet van 21 februari 2005 door beroepsmensen wordt uitgevoerd, verzekert de afdwingbaarheid van de engagementen die eraan verbonden zijn.
De rol van de bemiddelaar is bijgevolg zeer verschillend van deze van een rechter of arbiter die op basis van wat partijen en hun raadslieden naar voor brengen een oordeel moet vellen op grond van zuiver juridische kwalificaties, zonder dat zulks noodzakelijk voor partijen een werkelijke oplossing inhoudt, of minstens voor één van hen genoegdoening schenkt.
De bemiddelaar uit geen mening of oordeel over het geschil. Voor de bemiddelaar is geenszins de rol van verzoener weggelegd.
De bemiddelaar werkt een traject uit dat de partijen naar een oplossing kan brengen.
Vele erkende bemiddelaars zijn juridische professionals (advocaat, notaris, gerechtsdeurwaarder, bedrijfsjurist …) en hebben de bemiddeling onderdeel gemaakt van hun professionele activiteit. Maar je hoeft geen jurist te zijn om bemiddelaar te worden
Er is geen bijzondere bescherming en iedereen kan zich vestigen als bemiddelaar. Vier types bemiddeling kunnen het voorwerp uitmaken van een erkenning door de "Federale Bemiddelingscommissie": familiale, sociale, burgerlijke en handelszaken. Het voordeel van het inzetten van een erkende bemiddelaar is de wettelijke afdwingbaarheid van de engagementen die resulteren uit een bemiddelingsprocedure.
Iedereen die over een diploma van minimaal het niveau bachelor beschikt, dan wel een staat van ervaring in conflictoplossing met minimaal vijf jaar beroepservaring kan voorleggen, komt in principe in aanmerking om als bemiddelaar erkend te kunnen worden door de Federale Bemiddelingscommissie. Het basisdiploma speelt bijgevolg geen enkele rol.
Om erkend bemiddelaar te kunnen worden, is het volgen van een opleiding bij een erkende opleidingsinstantie vereist. Een basisvorming omvat minimaal 90 uur opleiding (zijnde minstens 60 uren basisopleiding en minstens 30 uren specialisatie). Naargelang de aard van de geschillen waarin men als bemiddelaar wil werken, nl. familiale geschillen, burgerlijke- en handelszaken of sociale geschillen, is het volgen van een bijkomende module van minimaal 30 uur vorming nodig
Voor de conflicterende partijen is het aangewezen beroep te doen op een erkend bemiddelaar, omdat enkel een bemiddelingsakkoord bereikt onder begeleiding van een erkend bemiddelaar in aanmerking komt voor homologatie door de rechtbank. Door de homologatie van het bemiddelingsakkoord verkrijgt dit dezelfde uitvoerbare kracht als een vonnis.
De meeste bemiddelaars werken op zelfstandige basis voor particulieren. Er zijn ook erkende bemiddelaars te vinden binnen overheidsdiensten, scholen, gemeenten, autonome overheidsbedrijven (openbaar vervoer, luchthaven, Bpost, enz.) en privé-bedrijven (banken, verzekeringsmaatschappijen, interimkantoren, enz.).
Gegevens zijn massaal aanwezig in ondernemingen, in vele vormen en opgeslagen op verschillende soorten dragers. Dit houdt veiligheidsrisico's in, maar kan ook een juridische aansprakelijkheid inhouden. Met de technologische evolutie duiken ook doorlopend nieuwe risico's op en steeds grotere bedreigingen voor de privacy.
Verplichte aanstelling Data Protection Officer
Op 26 april 2016 werd de Algemene Verordening Gegevensbescherming (aangeduid als "GDPR") aangenomen door het Europees Parlement en de Raad van Ministers. De verordening vereist de aanstelling van een Data Protection Officer in publieke instellingen die data verwerken, ondernemingen die persoonlijke data systematisch op grote schaal verwerken, en organisaties die data verwerken met betrekking tot specifieke datacategorieën (zoals gezondheidsdata). Deze verplichting trad effectief in werking op 25 mei 2018.
Een Data Protection Officer moet voldoende kennis hebben over de juridische vereisten en 'best practices' op het vlak van privacy en databeveiliging en moet op de hoogte zijn van de bedrijfsspecifieke dataprocessen. Een DPO kan intern aangeduid worden of men kan beroep doen op een externe expert (bv. nogal wat gespecialiseerde advocaten bieden dit aan). De DPO mag zijn functie uitoefenen voor een groep ondernemingen, op voorwaarde dat hij gemakkelijk te contacteren valt vanuit elke vestiging van de groep.
Opdracht van de DPO
De DPO heeft als belangrijkste taken:
De DPO is een sleutelfunctie geworden in de ondernemingen en er worden nu heel wat vacatures uitgeschreven. Juristen die interesse hebben in zo'n functie moeten uiteraard een stevige kennis bezitten van technologierecht, gegevensbescherming en privacy, maar best ook affiniteit hebben met de technologie zelf. Het helpt als men een beetje een "geek" is!
Ook advocatenkantoren zijn op zoek naar specialisten in de materie van "privacy & data protection" om hun teams te versterken en zo de groeiende vraag naar advies in dit domein te kunnen beantwoorden.